دستگاه شنوایی

دستگاه-شنوایی

سیستم شنوایی یکی از سیستم های مهم بدن می باشد که وظیفه شنیدن و مکان یابی اصوات را بر عهده دارد.  گوش از سه بخش تشکیل می شود:

گوش خارجی (outer ear)

گوش میانی (Middle ear)

گوش داخلی (inner ear)

در ادامه مطلب به بررسی هر کدام از بخش های گوش می پردازیم:

گوش خارجی (outer ear)

گوش خارجی بخش نمایان گوش می باشد و وظیفه محافظت از گوش و جمع آوری صدا را برعهده دارد. گوش خارجی از بخش های زیر تشکیل شده است:

لاله گوش(Pina)

لاله گوش از بافت غضروفی تشکیل شده است که لایه پوستی روی آن وجود دارد. بر روی لاله گوش برجستگی هایی وجود دارد که فقط از نظر مکان شناسی قابل ذکر هستند.

اسکلت لاله و مجرای گوش از غضروف می باشد و فقط بخش تحتانی ان که نرمک نامیده می شود فاقد غضروف است.

کانال گوش(Auditory Canal)

کانال خارجی گوش صدای جمع آوری شده توسط لاله گوش را به سمت پرده گوش هدایت می کند. محل ترشح جرم گوش یا واکس گوش می باشد.

مجرای گوش حد فاصل لاله گوش و پرده صماخ قرار دارد و مسیر ان S خوابیده می باشد.

یک سوم ابتدایی مجرا، غضروفی و در تداوم غضروف لاله گوش است و دو سوم انتهایی ان استخوانی است.

قسمت انتهایی گوش خارجی پرده تمپان می باشد.

پرده صماخ(Tympanic Membrane)

پرده گوش که به پرده تمپانی نیز معروف است حد فاصل گوش میانی و خارجی است. این پرده موج صوتی را به موج مکانیکی تبدیل می کند تادر ادامه استخوانچه های گوش به ارتعاش دربیایند. پرده گوش از نظر آناتومیکی دارای سه لایه می باشد که تعقری رو به خارج دارند.

گوش میانی (Middle ear)

گوش میانی را به جعبه یا حفره ای تشبیه می کنند که استخوانچه های کوچک در ان قرار دارند. این قسمت از گوش با حلق در ارتباط می باشد و بیش ترین اختلالات که کم شنوایی انتقالی را به وجود می آورند در این ناحیه می باشد. عضلات گوش میانی و سلول های ماستویید نیز در این بخش قرار دارند.

گوش میانی به سه بخش تقسیم می شود:

الف: بخشی که برابر پرده تمپان می باشد که مزوتمپانوم نام دارد.

ب: بخشی که بالاتر از حد فوقانی پرده تمپان قرار دارد که که اپی تمپانوم نامیده می شود

ج: بخشی که پایین تر از پرده تمپان قرار دارد و و هیپو تمپانوم نامیده می شود.

زنجیره استخوانی در گوش میانی وجود دارد که ارتعاش را به سمت گوش داخلی هدایت می کنند. در صورت اختلال در کار این زنجیره استخوانی، کم شنوایی رخ می دهد. امروزه در صورت بروز اختلال، از پروتزهایی به جای استخوانچه ها استفاده می کنند.

استخوانچه های گوش میانی به شرح زیر می باشند:

ستخوانچه چکشی (Malleus Hammer)

سندانی (Incus Anvil)

رکابی (Stapes Stirrup)

استخوانچه در هدایت پیام صوتی و تقویت ان نقش دارند.

شیپور استاش لوله ای رابط بین حلق و گوش میانی است که باعث ایجاد تعادل در فشار هوای داخل گوش میانی می شود. در دوران کودکی کوتاه بودن شیپور استاش باعث می شود تا شایع ترین علل مراجعه کودکان به پزشک، عفونت گوش میانی باشد.

استخوانچه ها از یکی طرف به پرده گوش و از طرف دیگر با دریچه بیضی ارتباط دارند. دریچه بیضی محل ورود ارتعاش به وش داخلی می باشد. دریچه دیگری به نام دریچه گرد نیز در گوش میانی وجود دارد که در حرکت موج صوتی در گوش داخلی نقش دارد.

گوش داخلی (inner ear)

گوش داخلی در تعادل و شنوایی دخالت دارد. بخش شنوایی ان دارای یک قسمت حلزون شکل به نام (Cochlea)  می باشد. بخش حلزونی در شنوایی دخالت دارد.بخش حلزون با دو مایع مایع Endolymph و Perilymph  پر شده است. ارگان کورتی در درون بخش حلزونی قرار دارد که سلول های موئی یا سلول های عصبی شنوایی را در خود جای داده است. سلول هایی مویی داخلی و خارجی در فضایی به نام مجرای کورتی قرار دارند. تعداد سلول های مویی خارجی سه تا چهار برابر سلول های مویی داخلی است.

انرژی مکانیکی بوچود آمده توسط استخوانچه های گوش میانی، به غشای بیضی شکل (Oval Window) فشار آورده و باعث حرکت مایع درون حلزون می شود که به نوبه خود باعث تحریک سلولهای مویی می شود. هر فرکانسی باعث تحریک سلولهای مویی متفاوتی می شود. سیگنالهای تولید شده توسط سلولهای مویی، به پالس های الکتریکی تبدیل می شود که توسط عصب شنوایی به مغز ارسال می شود.

بخش تعادلی دارای دو قسمت ساکول و اتریکول می باشد که ساکول اندامی کروی است که در بخش تعادل قرار دارد و از اتریکول کوچکتر است و اتریکول کیسه ای لوزی شکل تخت با زوایای گرد است که در بخش تعادلی قرار دارد.